Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր Ավագ դպրոց 11-րդ դասարան
Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը և կետադրիր։
1.Հռոմեացի զորավար Մարկոս Անտոնիոսը տիրելով Լիբիային և Եգիպտոսին իր մեծաքանակ զորքերով արշավանք է սկսում պարթևների դեմ։
Անտոնիոսի մեջ արարիչն ասես կուտակել էր մահկանացուներին բնորոշ բոլոր այպանելի գծերը նա ուխտադրուժ էր արնախում և փառասեր։ Այդ ինքնահավան ու ա-բարտավան այրը պարթևներից մի լավ ջարդ ստանալով զորքերի փրկված մնացորդներով մի կերպ ճողոպրում է խուճապահար հասնում Հայաստան օթևան խնդրելով հայոց արքա Արտավազդից։ Եթե լիներ խորամանկ դիվանագետ հայոց թագավորն ինքն էլ մի վճռական հարված կհասցներ և վերջնականապես կջխջախեր վաղեմի թշնամուն դաս տալով նրա հաջորդներին։ Բայց լինելով բանաստեղծ մարդկային կարեկցանքի ու վեհանձնության մարմնացում ոչ միայն չի ջախջախում մազապուրծ թշվառականին այլև ապաստան է տալիս ամբողջ ձմեռ կերակրում զորքի սովալուկ մնացորդներին։ Մի երեկո Արտաշեսի կիսաշրջանաձև թատրոնը լեփ-լեցուն էր հանդիսականներով։ Այդ օրը բեմադրվելու էր Արտավազդի Տիգրան Մեծին նվիրված թատերգությունը։ Դավադիրները հենց թատերասրահում ձերբակալում են արքային Արտավազդին տանելով Ալեքսանդրիա կնոջ և որդիների հետ միասին։
2.Թեև ճանապարհը խորուդբորդ էր բայց ամենուրեք ճոխ հուռթի բուսականություն․ էր այդ տարի բնությունը փթթում էր մի աննախադեպ փարթամությամբ: Տեղ–տեղ բարձրանում էին սրածայր բլրակներ, որոնք իրենց գոյությունը պահպանել էին կարծես միմիայն նրա համար, որ ցույց տան անցորդներին՝ինչ անողորմ խաղեր էր խաղացել բնությունը նրանց հետ դեռևս է վաղնջական ժամանակներից։ Դարերի անձրևները ողողել էին հողային փափուկ մասը և թողել նրանց կազմության կմախքը միայն՝ ներկայացնելով սահմռկեցուցիչ պատկերներ:
Այդ կախարդված քարացած աշխարհից հետո գալիս էր նրա բնօրանը Գողթնյաց երկիրը, որտեղ մարդը ծանոթ էր, այգեգործությանը այն օրերից երբ Նոյն Արարատ լեռան ստորոտում տնկեց աշխարհի առաջին այգին։ Իր երիվարին հեծած՝ ընթանում էր նա մանրաքնին հայացքով և մրմռացող սրտով դիտում էր շրջակա տեսարանը անօրեն մարդկանց ձեռքով, որթակոտոր եղած գինեվետ այգիները ավերված հնձանները ,և հասունացած ցորենի, ոսկեղեն ծովը ծարավից ազազած արտերը, հնձած գարու ցրիվ եկած խր□երը։
Անցնել
Երբ – անցնելու, անցնելուց առաջ, հետո, ժամ․
հենց որ, թե չէ – անցնելուն պես
որպեսզի որ – անցնելու (համար)
եթե – անցնելու դեպքում
Որոհետև, Քանի որ- անցնելու պատճառով
Նախքան, մինչև – նախքան, մինչև անցնելու
չնայած թեկուզ – չնայած անցնելուն
Դուք նրան հիշել եք երբ դրամի կարիք եք անեցել
Երբ ֆիդայիները ցրվրեցին բոլորը թաքուն լաց եղան
Ֆիդայիների ցրվելուց հետո բոլորը լաց եղեան
Եթե համաձայն ես, վաղվանից կսկսենք աշխատել
Համաձային լինելու դեպքում մենք վաղը կսկսենք աշխատել
նա կանի ամեն բան եթե դու չկանխես
չկանխելու դեպքում, նա կանի ամեն բան
ես նրա ասածը չէի հասկանում քանի որ չէի լսել
ես նրա ասածը չէի հասկանում նրա խոսակցության սկիզբը չլսելու պատճառով
Ամեն ինչ աղոթքով չես կարող անել , չնայած տատս միշտ ապավինում էր աղոթքի զորքւթյանը։
ամեն ինչ աղոթքով չես կարող անել՝ չնայած տատիս աղօթի զորությանը ապավինելուն
թեև բաձրահասակ չէր, բայց ինձ հսկա էր թվում
Տրված բարդ նախադասությունները փոխակերպել պարզ նախադասության.
1. Զբոսաշրջիկները հասան հուշարձանին որը կառուցվել է մեկ դար առաջ։
Զբոսաշրջիկները հասան մեկ դար առաջ կառուցված հուշարձանին:
2. Այդ ամենն անշուշտ ձեռնտու կլիներ եթե կարողանային աշխատաանքները ճիշտ կազմակերպել։
Այդ ամենը ճիշտ կազմակերպման դեպքում ձեռնտու կլիներ:
3. Բոլորին հայտնի էր որ նա լավ քանդակագործ է։
Բոլորին հայտնի է նրա հանրաճանաչ լավ քանդակագործ է լինելը։
4. Երբ աշխատանքն ավարտեց հավաքեց գործիքները։
Նա հավաքեց գործիքները աշխատանքի ավարտից հետո:
5. Աղբյուրի մեղմ կարկաչը հանգստություն բերեց նրանց սրտերին ովքեր եկել էին հեռու քաղաքից։
Հեռու քաղաքից եկածներին աղբյուրի մեղմ կարկաչը հանգստություն բերեց:
6. Ցանկանում էր անպայման գնա, որպեսզի բերի իրեն անհրաժեշտ նյութերը։
Նա ցանկանում էր անպայման գնալ իրեն անհրաժեշտ նյութերը բերելու:
7. Ընտրել էր այն գրքերը որոնք հետաքրքիր էին։
Ընտրել էր հետաքրքիր գրքերը:
8. Բոլորը հավաքվել էին սրահում որ դիմավորեն եկող հյուրերին։
Հյուրերին դիմավորողները հավաքված էին սրահում:
9. Բոլորը նոր միայն իմացան որ նա մրցանակ է ստացել։
Բոլորը նոր իմացան նրա ստացած մրցանակի մասին:
10. Նախքան աշխատանքը կսկսեր մի քանի անգամ հաշվարկներ կատարեց։
Մի քանի անգամ հաշվարկեր կատարեց նախքան աշխատանքի սկսվելը:
11.Որպեսզի մինչև մութն ընկնելը հասնի գյուղ անտառապահը գնաց լեռնային ծուռումուռ կածանով:
Մինչև մութն ընկնելը գյուղ հասնելու համար, անտառապահը գնաց լեռնային ծուռումուռկածանով
12. Եթե սուրհանդակը ուշանար արքան օգնական զորք էր ուղարկելու:
Սուրհանդակի ուշանալու դեպքում, արքան օգնական զորք էր ուղարկելու:
13.Երբ բանտից ազատվեց Օհանը այլևս չուզեց տեսնել իր դավաճան ընկերներին:
Բանտից ազատվելուց հետո, Օհանը այլևս չուզեց տեսնել իր դավաճան ընկերներին
14.Կարկաչուն գետի ափին հինավուրց ընկուզենին է որի տերևներն արդեն դեղնել էին:
Կարկաչուն գետի ափին տերևներն արդեն դեղնած հինավուրց ընկուզենին է։
15. Ծովն այնքան հանդարտ էր որ թվում էր շքեղ կտավից իջած անշարժ պատկեր:
Շտեմարան 1 էջ 117, առաջադրանք 112
Ա. Շների ծառայությունների մասին կարելի է երկար գրել, կարելի է նաև նրանց պատվին կանգնեցված հուշարձանների մասին պատմել: բարդ համ․
Լճում ձկների տեսակները շատացել են, և կերի պակաս է նկատվում: համադաս
Սիգը դրսից է բերվել Սևան և այստեղ իր բազմացման համար նպաստավոր պայմաններ է գտել: Հողը ոչ թե օգնում է բույսերին այլ խանգարում է նրանց աճին: համադաս
Բ. Մ. թ. ա. IV դարում շունն է արթնացրել Կորնթոս քաղաքի կայազորին, երբ թշնամին գաղտագողի մոտեցել է քաղաքին: բարդ ստոր․ նախ․
Ճապոնացի գիտնական Նոդզավան ասում է, որ հողը բոլորովին էլ չի նպաստում բույսերի աճին: բարդ ստոր․
Գետերի հոսանքում էլ ձուկն ազատ երթևեկելու հնարավորություն չունի քանի, որ ամենուրեք դրված են ջրմուղ սարքեր ու կայաններ:
Սևանում համեմատաբար բարվոք է սիգ ձկան վիճակը, որը դրսից ռուսական Լադոգա և Չադ լճերից է բերվել: հարաբերական
համադաս շախկապ
և, ու, բայց, սակայն,կամ, ալև, անգամ, նաև, ապա, մանավանդ,, ուրմն, բայց,այսինքն, ուրեմն, բայց, այնպես, ևև, թե-թե, կամ-կամ
Բոլոր շաչկապներից առաջ միշտ դրվում է ստորակետ բացառություն են կազմում ու կամ շաղկապխները որոնցիցն առաջ ստորակետ դրվում է եթե ենթակա փոխվում է։ Օրինակ՝
Ամայի էր դարձրել դրախտը և թղչունների երգը ձանձրացնում էր նրան
Կպատմեմս բոլորի մասին, կամ այլևս չեմ լսի քեզ
Քամին փչում
ամեն ինչ չեն կարող աղոթելով անել չնայած տատս միշտ ապավինում էր աղոթքի զորությանը։
Տատս, չնայած միշտ ապավինում էր աղոթքի գոյությանը ամեն ինչ չես աղոթքով անել։
լսվեց մի կրակոց, բայց Ավին ոչինչ չզգաց։
Առավոտից աձրևում էր և մենք չկարողացանք տնից դուրս գալ։
աղջիկները գաղտնագողի հայցքով ուղեկցում էին նրան, իսկ ավելի համարձակները ժպտում էին։
Գիշեր էր դառնում և գիշերվա հետ ոտքի որսի էին ելնում Մթնաձորի բնակիչները։
2.Փակագծերում տրվածներից ընտրել այն բառը, որը
փոխաբերական իմաստով կլրացնի տողասկզբի բառին։
1. առվակ (կարկաչուն, մոլորված, լայն)
2. ժայռ (բարձր, մտախոհ, ուղղաձիգ)
3. ծաղիկ (բուրավետ, դեղին, ժպտուն)
4. փողոց (ուրախ, ասֆալտապատ, լայն)
5. սենյակ (կահավորված, նորոգված, հյուրընկալ)
6. հուշարձան (քարե, նախշազարդ, հպարտ)
7. բերդ (կիսավեր, ալևոր, հինավուրց)
8. ցայտաղբյուր (գեղեցիկ, քանդակազարդ, զվարթ)
9. ամպ (ճերմակ, թավահոնք, անձրևաբեր)
10. գիրք (կաշեպատ, մաշված, իմաստուն)
3.Գտնե՛լ, թե որ շարքերի բոլոր բառերն կազմված միայն
բաց վանկերից։
1. հետագա, մուրաբա, պարագա, լեռնաշղթա
2. մեթոդիկա, գենետիկա, թեմատիկա, շոգեմեքենա
3. ճոպանուղի, հայուհի, չարաճճի, մագաղաթյա
4. փիրուզե, ամենադառը, բանալի, հակամանրէ
5. չափածո, ձուլածո, հայալեզու, գինեթթու, հավաքածու
6. ժողովածու, օդաչու, քահանա, հավաքատեղի
7. կարոտալի, ապագա, մետաղե, ապակե
8. հայելի, հուսալի, աբեղա, մարմարյա
9. հիանալի, մեդուզա, առաջիկա, գրամեքենա
10. փիլիսոփա, գրեթե, բյուրեղապակե, իրականանալի
4։ Գտնե՛լ, թե որ շարքերում գաղտնավանկ ունեցող բառ կա։
1. պատկերազարդ, բազմամարդ, մանածագործ, խառատային
2. երկաթուղի, սալահատակ, թիավարում, հրուշակագործ
3. երկաստիճան, ավազակույտ, ներկապնակ, ջերմամեկուսիչ
4. ռադիոընդունիչ, մեսրոպատառ, աշխարհամաս, մետաղահատ
5. կարճաժամկետ, խաղողաքաղ, ավազամաղ, հյուրընկալ
6. վանդակաճաղ, հարթեցում, մարզադահլիճ, շքեղակազմ
7. արդյունահանում, ընթերցողական, հյուսիսարևելյան, հեռախոսակայան
8. խողովակաշար, վերջակետ, հաստոցաշինական, ձուլակաղապար
9. անտառաշերտ, կալվածատեր, ջրահեռացում, շաքարեղեգ
10. պարարտանյութ, թխվածքաբլիթ, հողապատնեշ, նախշազարդ
Ո՞ր նախադասության մեջ չպետք է դրվի բութ (նախադասություւնները կետադրված չեն):
4) Նրանք չեն կարողանում որոշել ջուրն է վշվշում թե `քամին:
Եղիշե Չարենցի հետևյալ տողերում պատկերավորման-արտահայտչական որ՞միջոցն է գործածված:
Հազար վարդ կբացվի աշխարի մեջը,
Հազար աչք կթացվի աշխարհի մեջը,
Հազար սիրտ կխոցվի աշխարհի մեջը…
2) հանգույց
Թվերի ո՞ր դասավորությունն է համապատասխանում այդ նախադասությունների տրամաբանական և քերականական ճիշտ հաջորդականությունը:
1) Ըստ այդ գազափարի՝ «թագավորը պետք է պաշտպանի հարուստներին անարդարություններից, աղքատներին՝ կեղեքումից»՝ ի տարբերություն պետության մյուս ձևի, որը «լավագույն մարդկանցից կազմված կառավարությունն է». հաջորդը «սահմանադրությունն է»:
1) 4, 1, 2, 3
2) 4, 3, 1, 2
3) 2, 1, 3, 4
4) 2, 3, 1, 4
Ո՞ր նախադասությունն է շարադրված գրաբարով:
2) Վուրտիղ ժամ, վուրտիղ պատարագ, վուրտիղ սիրով տաղ է ըլում, թեվուր հոգուտ կամքն իս անում, մարմինտ բեդամաղ է ըլում:
Ո՞ր նախադասության մեջ կա ստորադասական շաղկապ:
1) Նրանք ունեին եղեգնյա խսիր, որ փռում էին օջախի առաջ և պառկում խսիրի վրա, ինչպես քարայրի գազանը՝ չոր տերևների վրա:
2) Փոքր հանցանքը ծնում է մեծ հանցանք, այսինքն թե՝ չկա փոքր հանցանք:
3) Մեր հայրենի գյուղերից մեկում, ըստ ավանդության, մի զարմանալի մարդ է եղել. եղե՞լ է նա արդյոք, չի եղել, ես դա չգիտեմ:
4) Նրա շրթունքները շարժվում էին. ինչ-որ բան էր խոսում, իսկ թե ինչ էր ասում, չհասկացա:
Ընդգծված բառերի ձևաբանական վերլուծության մեջ ո՞ր շարքում կա սխալ:
Իմ ընկերներից շատերը ընկան կռվի սուրբ դաշտում:
Բանտում ամենքը երազում են գիշեր ու ցերեկ՝ սպասելով ազատվելու հրամանին:
Ծերունիները, պատի տակ նստած, ազոթք էին մրմնջում…
Զմրուխտյա գետակի վրա մի քանդված ջրաղաց կար…
1) տակ-հետադիր կապ, մրմնջում էին-դիմավոր բայ, անցյալ ժամանակ
2) քանդված-անդեմ բայ, հարակատար դերբայ, կար-դիմավոր բայ, սահմանական եղանակ
3) ընկերներից-հասարակ գոյական, -ոջ հոլովում, ընկան-սահմանական եղանակ, անցյալ կատարյալ ժամանակաձև
4) ամենքը-որոշյալ դերանուն, ուղղական հոլով, ազատվելու-ապակատար ձևաբայ
Ո՞ր նախադասության մեջ կա շարադասության սխալ:
1) Հիացմունքից կարկամած՝ ճանապարհորդները դիտում էին ժայռերի միջև սեղմված հունով հոսող գետի փրփրացայտ ալիքները:
2) Արշակը, երբ դասը սովորած չի լինում, նախընտրում է դպրոց չգնալ:
3) Նա վերադարձել էր ոչ թե տուն, այլ գնացել էր խնջույքի:
4) Եղբայրներիս հայտնած լուրը, որ արտասահման են մեկնելու, հանգիստ չէր տալիս ինձ:
Ո՞ր նախադասությունը բարդ ստորադասական չէ:
1) Կաքավաբերդի գլխից ամպը հսկա խխունջի պես սողաց դեպի վրանները, խոնավություն կաթեց քարերի վրա:
2) Շատ բան, որ ծածկված էր առեղծվածի մշուշով, հասկանալի դարձավ:
3) Ինչ որ ես չեմ ասել, նա կասի վաղը:
4) Մենք էլ նստում էինք այնքան, մինչև քունը հաղթեր, գլուխներս հենեինք քուրսու թախտին:
9.Ստորադաս (երկրորդական) նախադասություններից քանիսի՞ տեսակն է սխալ նշված:
1) Անհավատալի է ուղղակի, որ ես այդ հերոսական մարդու կողքին եմ: (Ուղիղ խնդիր)
5) Խուստուփը, որ Նժդեհի անձեռակերտ հուշարձանն է, վերջապես ընդունեց հերոսի մասունքները: (հատկացուցիչ)
1) մեկի
Համլետ Դադյան 